Ben Eyckmans compagnon de rout

Systemisch werk


Holistisch

Systeemdenken is een benadering, die tracht overzicht op het geheel te behouden, in plaats van zich te concentreren op afzonderlijke onderdelen zonder te overwegen welke rol deze delen in het groter geheel spelen. Het systeemdenken is gebaseerd op het holisme, het idee dat het geheel groter is dan de som van zijn delen.
Holisme (Grieks: holon: het geheel) is het idee dat de eigenschappen van een systeem (fysiek, biologisch, technisch, chemisch, economisch, enz.) niet kunnen worden verklaard door de som van alleen zijn componenten te nemen. Het is de tendens in de natuur gehelen te vormen die groter zijn dan de som der delen door creatieve evolutie.

Systeemdenken is zelf niet zozeer een theorie naast andere, noch een techniek of methode om problemen te behandelen, maar een wijze om de complexe werkelijkheid te begrijpen en te beheersen door het onderzoeken van patronen, verbanden en relaties.

Het systeemdenken als holistische denkwijze is van alle tijden en vinden we al terug bij de presocratici, Plato en Aristoteles. Het systeemdenken zoals we dit nu kennen werd in de tweede helft van de 20ste eeuw ontwikkeld door o.a. het werk van Ivan Boszormenyi-Nagy, Ludwig von Bertalanffy, Ervin Lazlo, Gregory Bateson, Paul Watzlawick, Bert Hellinger,...

“Systeem” kent vele overlappingen met “context”. De contextuele benadering, ontwikkeld door Ivan Boszormenyi-Nagy in de 70er jaren van vorige eeuw en onder meer geïnspireerd door Martin Buber, verwijst met het woord context naar de dynamische verbondenheid van de mens met zijn betekenisvolle relaties over verschillende generaties. Ieder mens maakt deel uit van een familiaal netwerk van verhoudingen, waarin iedereen met iedereen verbonden is in een dynamische balans van geven en nemen. In deze menselijke relaties zijn vijf dimensies te onderscheiden: de feiten, de psychologie, de interacties, de relationele ethiek en de ontische dimensie van de relationele werkelijkheid. Kernbegrippen bij deze laatste twee dimensies zijn de balans tussen geven en nemen en loyaliteit.

Vanaf de 80er jaren van vorige eeuw beginnen Bert Hellinger en zijn collega’s hun versie van het systemische werk te ontwikkelen in Duitsland, meer bepaald de methodiek van de opstelling. Hij laat zich inspireren door zijn eigen ervaring met zijn ouders, zijn religieuze achtergrond als priester, zijn ervaring bij de Zoeloes in Zuid-Afrika, de psychoanalyse, de groepsdynamica, de primal therapie, de lichaamsgerichte psychotherapie, de fenomenologie, de gestalttherapie, de transactionele analyse, de inzichten over loyaliteiten van I. Nagy, de gezinstherapie, Virginia Satir, de hypnotherapie, de NLP, de Festhalt-therapie, zijn voorliefde voor taal en muziek, zijn filosofische metgezel M. Heidegger,….

De opstelling, als één van de vele systemische methodieken, is sinds haar ontstaan al in talrijke richtingen verder ontwikkeld en geïntegreerd in andere begeleidingswerkvormen. Vandaag vinden we toepassingen over gans de wereld en in alle mogelijke vormen: consultancy, therapie, productontwikkeling, marketingcampagnes, conflictbemiddeling, loopbaanontwikkeling, bedrijfscultuur, ecologie, politiek,...

Mijn System Dynamics systemisch werk staat voor de integratie die ik maakte van verschillende systemische stromingen, leraren en persoonlijke ervaringen. Geïnspireerd door het werk van Ivan Boszormenyi-Nagy en Bert Hellinger heb ik mijn veelzijdige systemische vakbekwaamheid ontwikkeld bij Gunthard Weber, organisatie-opstellingen voor professionele vraagstukken binnen bedrijven, teams en grotere complexe systemen, bij Jan Jacob Stam en Wibe Veenbaas voor de dynamieken in systemen en hun gelaagdheid, bij Albrecht Mahr voor de politieke opstellingen, bij Johannes Schmidt en Franz Ruppert voor de combinatie tussen trauma en systemisch werk, bij Franz Renggli en Ludwig Janus voor de integratie van de pre- en perinatale aspecten,... om enkele van de belangrijkste te noemen.

Ben Eyckmans


Systemic coach & consultant